Ruim 1 op de 3 jongeren heeft last van angst, somberheid, prikkelbaarheid of stress (RUG, 2020). Deze problemen zijn niet nieuw; het coronavirus heeft ze enkel blootgelegd en versterkt. Ook zijn deze problemen niet weg als het virus weg is; tijd dus om te zorgen dat het welzijn van jongeren op een duurzame manier aandacht krijgt, zodat zij straks klaar zijn voor hun toekomst. Jongeren krijgen het de komende jaren zwaar te verduren; omgaan met de gevolgen van corona op hun ontwikkeling, problemen met klimaat, woonmarkt en arbeidsmarkt. Hoe zorgen we dat jongeren zich gehoord, gezien en geholpen voelen bij hun eigen vraagstukken en de maatschappelijke opgaven? Daarnaast is de druk op jeugdhulp, jeugdzorg, jeugd-ggz enorm en wordt een na-effect van de coronacrisis verwacht. Hoe we de juiste ondersteuning bieden is daarmee een urgente vraag.
Met de steunpakketten van de Rijksoverheid kunnen gemeenten juist nu een impuls geven aan een duurzame preventieve aanpak die tevens de penibele situatie in de jeugdzorg vermindert.
Preventie in het jeugdbeleid
Het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) ondersteunt de gedachten over duurzaam preventiebeleid. Met behulp van de preventiematrix (ontwikkeld door kennisinstituten) ontstond een aanpak die altijd over drie parallelle lijnen verloopt. Problemen aanpakken (geïndiceerde preventie), risico’s op problemen aanpakken (selectieve preventie) en investeren in beschermende factoren tegen risico’s (universele preventie).
Gemeenten kunnen het steungeld als vliegwiel gebruiken om te zorgen dat jongeren er blijvend voordeel van hebben. Daarbij helpt het hanteren van andere beleidsuitgangspunten. Trek maximaal 50% van de middelen uit voor geïndiceerde preventie, besteed 35% aan selectieve preventie bij risicogroepen (jongeren in scheidingssituaties, structurele armoede of met een verstandelijke beperking) en benut de resterende 15% voor het versterken van beschermende factoren (welzijn en participatie vergroten, armoede bestrijden, gelijke kansen creëren, aanwezigheid op school stimuleren).
Denkrichtingen
Vanuit de gedachten aan duurzaam preventiebeleid geven we drie concrete denkrichtingen voor de besteding van de middelen:
- Inzetten op preventie en versterking van de sociale basis. Focus op het versterken van wat er is; opvoedondersteuning, sociaal werk, jeugdgezondheid;
- Gebruik maken van buffer voor het nudgen van lokale initiatieven;
- Visualiseren van preventie; een openbare dansvloer, urban speeltuin, sporttoestellen buiten.
De onderliggende vraag blijft bij alle opties dezelfde: Wat is je visie en welk effect wil je bereiken? Betrek in ieder geval jongeren/omwonenden, maatschappelijke partners en ondernemers om hierop antwoorden te vinden. Verwijs daarbij naar bestaande landelijke initiatieven (zoals jongerenhulponline.nl) en maak gebruik van beschikbare kennis bij kennisinstituten en adviesbureaus.
Wyzer denkt graag met je mee!
Wyzer en het NCJ roepen gemeenten op om met de huidige steunpakketten te investeren in de toekomst van de jeugd. Versterk en verbind wat er is en creëer een duurzame inzet. Zo bouwen we aan een generatie die sterk en kansrijk uit deze coronacrisis komt. We denken graag met u mee. Via de Wyzer Denktank organiseren we kosteloos twee brainstormsessies om de eerste aanzet vorm te geven. Geïnteresseerd? Neem dan contact op met Madelon Kos via 06 – 13 29 09 90 of mail naar denktank@wyzer.nl
