Woningcorporaties hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in hun woningvoorraad en komen tot vernieuwing van de woningen. De vernieuwing van de particuliere woningvoorraad is jarenlang als vanzelfsprekend aanwezig geweest onder het motto: ‘eigen bezit, eigen verantwoordelijkheid’. Maar wat als die eigen verantwoordelijkheid tekort schiet? Verkrotting, verpaupering, verwaarlozing, rotte kiezen… Verschillende termen die worden gebruikt voor het duiden van een woning waarvan het onderhoud op z’n zachtst gezegd al een paar jaar afwezig is. Het lijkt erop dat de vernieuwing van de particuliere woningvoorraad in toenemende mate achterblijft en dat heeft negatieve gevolgen.
Kruisbestuiving tussen het ruimtelijk domein en sociaal domein
Deze verwaarloosde panden hebben namelijk een impact op hun omgeving. Leegstand en onderhoudsachterstand hebben grote effecten op de leefbaarheid en waardeontwikkeling van de overige (particuliere) woningen. Vaak gaat de verwaarlozing gepaard met overlast voor de belendende percelen (ongedierte, vochtproblemen, rommelerven). Er is sprake van een langdurige neerwaartse spiraal. Wat kan je doen aan zo’n langzame achteruitgang? Misschien wel meer dan je denkt. Het start met het bewust worden dat het gemeentelijke ruimtelijke en sociale domein samenkomen bij die verzakte voordeur…
Achter die voordeur is een verhaal gaande en het is nog maar de vraag in hoeverre je met enkel de rechtens beschikbare handhavingsinstrumenten op dat verhaal succesvol invloed gaat hebben. De woning staat er niet voor niets verpauperd bij… Verzamelwoede, multi-problematiek, opportunisme, armoede en/of wantrouwen spelen vaak een hoofdrol in het verhaal en maken dat bestuursdwang niet automatisch tot een opgeknapte woning leidt.
Samenwerking tussen publieke en private partijen is noodzakelijk
Daarom is het van belang dat publieke en private partijen samen met de eigenaren tot oplossingen proberen te komen om zo een nieuw hoofdstuk toe te voegen aan het verhaal van de verwaarloosde woning. Er zijn verschillende manieren om in samenwerking tot gerichte investeringen te komen waarmee de leefomgeving wordt verbeterd. Slopen of verbouwen, renoveren of verhuizen, subsidie of sanering, het zijn (financieel) gestimuleerde oplossingen, die in combinatie met het recht achter de hand, tot een opgeknapte woning kunnen leiden.
Belonen we hiermee slecht gedrag of helpen we een medemens? Wat is de rol van de gemeente en tot hoe ver kan je gaan? Hoe combineer je als ambtenaar de harde hand van handhaving met de zachte arm van sociale begeleiding? In de actualiteitenscholing van het ruimtelijk domein gaan we verder hierop in.
